Pomimo, iż niektóre epoki i związane z nimi, wiodące, estetyki (na przykład francuskiego klasycyzmu) postrzegały literaturę jako ekspresję dobra, piękna i prawdy, to jednak bardzo wielu pisarzy i myślicieli było i jest zafascynowanych złem. Do najczęstszych apologetów zła należą choćby de Sade, Baudelaire, Bataille. Wydaje się, że zło zaraziło literaturę oraz kino.

Istnieją gatunki literatury popularnej nierozerwalnie związane ze złem. Fantastyka grozy i horror są zdominowane przez różne formy zła: poczynając od przestrzeni nacechowanej grozą (motyw złego miejsca, nawiedzonego domu), poprzez złowieszcze postaci (wampiry, demony), kończąc na motywach związanych ze złem (klątwa, pogańskie kulty, satanizm, kanibalizm). W tekstach klasycznych (Mérimée, Maupassant, Stoker, Blackwood, Lovecraft) oraz współczesnych (King, Masterton, Herbert), zło zawsze finalnie triumfuje. Neofantastyka (Andrevon) odwraca dobrze znane kody i ukazuje człowieka jako wcielenie zła dla planety i natury, która mści się za wyrządzone jej krzywdy (koniec Antropocenu). Kino gore jest apoteozą zła, co jest widoczne w jego odmianach, takich jak „torture gore porn”, czy „splat-pack”.

Zło stanowi nieodłączny element opozycji z dobrem, a ścieranie się tych dwóch sił określa wiele historii o charakterze fantasy, głównie epickiej lub heroicznej, i pokrewnych, także ich prekursorów, czego przykładem niech będzie Beowulf stawiający opór potworowi Grendelowi i jego matce. Taka opozycja napędza klasyczną literaturę fantasy, na przykład we Władcy Pierścieni J.R.R. Tolkiena, jak i współczesną kulturę popularną, w książce i filmie, co widać choćby w Harrym Potterze. O ile zatem można pochylić się nad motywem walki ze złem i jego realizacją w fantasy, jeszcze ciekawszym wydaje się zbadanie tego, jak w podobnych historiach granice ze złem zacierają się. Jak ocenić w tym kontekście takich protagonistów jak Elryk z Meniboné Michaela Moorcocka, Thomas Covenant Stephena Donaldsona czy Conan Barbarzyńca Roberta E. Howarda? W jakich kategoriach należy postrzegać dwuznaczne postawy bohaterów Gry o tron George’a R.R. Martina? Coraz częściej przedstawia się konflikt dobra i zła bez wyraźnych konturów, a przeciwne strony – czarno-białych intencji. Zbadaniu w literaturze fantasy wymagają zatem nie tylko reprezentacje zła w opozycji do dobra, ale strefy szarości, antybohaterowie i siły określające przyczyny dopuszczania się złych uczynków.

Wartą uwagi w literaturze wyobrażonej (littératures de l’imaginaire)  wydaje się reprezentacja zła w utworach o kobietach pisanych przez kobiety, gdyż coraz więcej utworów zaliczanych do fantasy, fantastyki czy science-fiction jest tworzonych przez kobiety, opowiada o kobietach i jest skierowanych do kobiet. Jednym z podgatunków literatury wyobrażonej najbardziej zdominowanym przez kobiety jest współczesne urban fantasy (zarówno anglojęzyczne - Laurell K. Hamilton, Charlaine Harris, Patricia Briggs, Ilona Andrews, Darynda Jones, jak i francuskojęzyczne – Léa Silhol, Cassandra O’Donnell). Jego bohaterki, tak jak i klasyczni bohaterowie fantasy, muszą się zmierzyć ze złem świata zewnętrznego. Interesującą wydaje się więc analiza ich roli w walce ze złem, tego jak to starcie je zmienia oraz czy walcząc, nie zatracają one swej kobiecości.  

Również fantastyka, uprzednio zdominowana przez mężczyzn, zdaje się być gatunkiem coraz bardziej eksploatowanym przez kobiety. Pisarki tworzące fantastykę „kobiecą” skupiają się nie tylko na ukazaniu mrocznej strony kobiet, ale także na przedstawieniu różnych obliczy zła, które je niszczy (Anne Duguël, Yvonne Escoula, Mélanie Fazi, Shirley Jackson).
Literatura mainstream nie ustępuje gatunkom popularnym w eksploracji zła. Jak zauważył Georges Bataille, „jeżeli literatura oddziela się od zła, szybko staje się nudna.”  „Przekraczając granice i wywołując niepokój u czytelnika, literatura nie pozwala żyć w niewiedzy dotyczącej najbardziej okrutnych aspektów ludzkiej natury,” a tym samym umożliwia konfrontację ze złem i niebezpieczeństwem. Zło jest zawsze wyrazem transgresji, a konstrukcja antybohatera często jednocześnie fascynuje i przeraża odbiorcę – tematem refleksji mogą być tu relacje między katem a ofiarą, jak w “Zielonym sari” Anandy Devi, przemoc fizyczna, a także bardziej “subtelna” – ekonomiczna, seksualna czy psychiczna. Zło jest także związane z dyskryminacją ze względu na płeć i rasę, która pociąga za sobą dehumanizację i mowę nienawiści – ten rodzaj zła i jego uwarunkowania kulturowe są widoczne we frankofońskiej literaturze afrykańskiej kobiet, np. u Fatou Diome czy Ken Bugul. Interpretacja tego typu literatury pociąga za sobą także pytanie o skutki zła w życiu bohaterów (traumy indywidualne, kolektywne), a także o terapeutyczną, katartyczną rolę pisania w procesie uzdrawiania.

Zło uwidacznia się często w przemocy, która może przybierać różne, również mniej oczywiste formy, takie jak: autodestrukcja – kiedy podmiot, wskutek krzywd doznanych w przeszłości, okalecza własne ciało lub wyniszcza się psychicznie (np. Szklany klosz Sylvie Plath); agresja wobec drugiego, najczęściej słabszego człowieka – przemoc wobec kobiet, dzieci, zwierząt (np. Ostre przedmioty Gillian Flynn), przemoc grupy wobec innych grup narodowych, etnicznych, rasowych, religijnych – przejawiająca się w formie wojny, ludobójstwa, ataków terrorystycznych (np. algierski nurt écriture de l’urgence z lat 90. XX w., La Femme aux pieds nus Scholastique Mukasonga).

Zachęcamy do refleksji nad tą tematyką, jak również do zgłębiania kwestii niewymienionych powyżej, lecz powiązanych z nią.

Zgłoszenia wraz z propozycją dwudziestominutowego wystąpienia oraz notą bio-bibliograficzną prosimy wysyłać na adres:

 malevil2020.conference@gmail.com do 31 marca 2020 roku.

Autorki i autorzy przyjętych propozycji zostaną powiadomieni do 15 kwietnia 2020 roku. Koszt udziału w konferencji to 100 euro (430 zł dla uczestników z Polski) oraz, dla osób zainteresowanych uczestnictwem w bankiecie, 25 euro (100 zł dla uczestników z Polski). Opłata konferencyjna 100 euro pokrywa koszty publikacji, po uzyskaniu pozytywnej recenzji, natomiast nie obejmuje kosztu przejazdów, wyżywienia oraz noclegów uczestników.

Szczegóły dotyczące płatności zostaną podane w terminie późniejszym. Po konferencji przewidziana jest także publikacja monografii wieloautorskiej w wydawnictwie z listy wydawnictw punktowanych – artykuły będą przyjmowane do 20 grudnia 2020 roku.

Językami konferencji będą język francuski, angielski i polski.

Konferencja organizowana jest w Instytucie Literaturoznawstwa, na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Komitet organizacyjny:

Dr hab. Katarzyna Gadomska – przewodnicząca komitetu organizacyjnego

dr Ewa Drab, dr Anna Swoboda – koordynatorki sekcji anglojęzycznej

dr Agnieszka Loska, dr hab. Katarzyna Gadomska – koordynatorki sekcji francuskojęzycznej,

dr hab. Grażyna Starak, dr Magdalena Malinowska – koordynatorki sekcji polskojęzycznej

dr Magdalena Perz – koordynatorka sekcji finansowej

Aby uzyskać więcej informacji, zachęcamy do kontaktu pod adresem e-mail:  malevil2020.conference@gmail.com