
Nowa publikacja
Wszystkie chwyty dozwolone? Warianty gry o władzę w "Kronice polskiej" Mistrza Wincentego zwanego Kadłubkiem
Nadrzędnym celem rozprawy jest ukazanie różnych płaszczyzn prowadzenia walki o uzyskanie wpływów, czyli konstytuowania się władzy na różnych poziomach, ujawniane w Kronice polskiej Mistrza Wincentego. Koncepcja napisania dysertacji tego typu wyniknęła z dokładnej analizy spectrum literatury przedmiotowej dotyczącej historycznej wykładni Wincentyńskiego źródła i równocześnie z dojrzenia potrzeby interdyscyplinarnego potraktowania problemu. Warto zaznaczyć, iż tworzone są opracowania na temat dążenia do objęcia władzy w okresie przed, w trakcie i po rozbiciu dzielnicowym, lecz dotyczą one wybranej formy rywalizacji, np. książąt o władzę lub rodów o potencjalne wpływy. Stanowią one analityczne studium bądź monografię danego władcy z dynastii Piastów. Wobec powyższego brakuje syntetycznego opracowania łączącego zarówno motywy wyścigu o tron krakowski, jak i eksplikacji tych dążeń przez pryzmat samej kroniki. Zasadniczo więc idea władzy była rozpatrywana przez wielu historyków, często jednak jako problem pochodny. Zasygnalizowana została również w monografiach na temat Mistrza, historiografa‑artysty, propagatora idei moralnych, znającego doskonale wiele dyscyplin wiedzy. Toteż, pomimo wielokrotnych ujęć jego postaci, nie udało się omówić wszystkich możliwych funkcji, które Kadłubek mógł skrupulatnie wypełniać.
[...]
Rozprawa jest próbą spojrzenia hermeneutycznego na źródło Mistrza. Analiza poszczególnych fragmentów odsyła do całości dzieła. Literacki ogląd zmusza czytelnika do głębszego przyjrzenia się i rozpatrzenia funkcji wcielonych w przekaz kronikarski przedstawień z przedziału „cudownych”, tj. rozmnożenia pokarmów na stole Piasta, cudownego poczęcia Bolesława Krzywoustego za sprawą modlitw czy wypełniającego się proroctwa objęcia władzy przez Kazimierza. Ubarwienie i literackie ukształtowanie tych informacji zmusza do refleksji nad tworzeniem mitu, konstytuowaniem symboli, a także postępującej metaforyzacji.
[...]
pokazuje różne możliwości i poziomy mówienia o władzy, a także różnorodne formy wdrażania, w ówczesnej rzeczywistości przełomu XII i XIII wieku, konkretnej ideologii. Jednocześnie zagadnienie jest polem nadal otwartym dla kolejnych badaczy, pragnących z innej perspektywy pogłębić dane zdarzenia, które mają mniejsze bądź większe oparcie źródłowe.
[fragmenty Wstępu]